ЩО СПІЛЬНОГО МІЖ ЮЛІУШЕМ СЛОВАЦЬКИМ ТА ТЕРАСОМ ШЕВЧЕНКОМ ГЕЙЛОМ?
Ключові слова:
національна поезія, думка, байронічні герої, мати, заповітАнотація
Предметом порівняльного читання є поезія Словацького та Шевченка. Обидва поети завжди вірні своїй «рідній» Україні, але їх значно більше розділяє, ніж об'єднує. Прослідковуючи мотиви, присутні в їхній творчості (наприклад, Іква, пансько-селянськи стосунки, мати), автори показують, як вони осмислюють свою історію України, оцінюють братовбивчу боротьбу у XVIII столітті (коліївщину). Шевченко знав історії безпосередньо від народу, Словацький – з історичних студій. Хоча їхнє сприйняття «власної» України було досить різним, вони обидва були демократами, з сильною критикою: Словацький часом був антисарматським та антиклерикальним, Шевченко – антикозацьким та антиклерикальним.
Посилання
Daniel Beauvois, Słowacki iluzjonistyczny czyli rzeź humańska jako „tragifarsa”. W: Słowacki współczesny. Praca zbiorowa pod red. Marka Troszyńskiego. Instytut Badań Literackich, Warszawa 1999.
German Ritz, Poeta romantyczny i nieromantyczne czasy. Juliusz Słowacki w drodze do Europy – pamiętniki polskie na tropach narodowej tożsamości, przeł. Małgorzata Łukaszewicz, UNIVERSITAS, Kraków 2011, s. 102.
Jewhen Nachlik, Ukraińskie i polskie elementy w „Śnie srebrnym Salomei” Juliusza Słowackiego. W pracy zbiorowej Słowacki i Ukraina, dz. cyt., s. 63-64.
Juliusz Słowacki, Krąg pism mistycznych, oprac. Alina Kowalczykowa, Ossolineum, Wrocław 1982, s.196.
Juliusz Słowacki, Liryki i inne wiersze, oprac. Julian Krzyżanowski, Dzieła, t. I, Ossolineum, Wrocław 1952,
Juliusz Słowacki, Mazepa. Dramaty, oprac. Maria Grabowska, Dzieła, t. VII, Ossolineum, Wrocław 1952, s. 196, w.105.
Juliusz Słowacki, Mnich. Poematy, oprac. Eugeniusz Sawrymowicz, Dzieła, t. II, dz. cyt., s. 136.
Juliusz Słowacki, Poematy, oprac. Jerzy Pelc, Dzieła, t. III, Ossolineum, Wrocław 1952, s. 381-382, w. 85-89.
Juliusz Słowacki, Sen srebrny Salomei, akt III, Dramaty, Dzieła, t. IX, oprac. Eugeniusz Sawrymowicz, s. 194, w. 583-590.
Juliusz Słowacki, Testament mój. W: tegoż, Liryki i inne wiersze. Dzieła, t. I, dz. cyt., s. 112-113.
Maria Janion, Niesamowita Słowiańszczyzna. Fantazmaty literatury, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2007, s. 168.
Marian Jakubiec, Wstęp do: Taras Szewczenko, Wybór poezji. Biblioteka Narodowa, Kraków 1974, s. XXVI.
Marian Jakubiec, Wstęp, dz. cyt., s. XCVII, LVII, LXXX.
Stanisław Makowski, Ukrainizm młodego Słowackiego. W pracy zbiorowej Słowacki i Ukraina, pod red. Marii Woźniakiewicz-Dziadosz, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2003
Taras Szewczenko, Poezje, pod red. Pawła Zajcewa, Ukraiński Instytut Naukowy, Warszawa 1936, s. 227.
Taras Szewczenko, Testament (w tłumaczeniu Leona Pasternaka) w tegoż, Wybór poezji, dz. cyt. s. 187.
Władysław A. Serczyk, Historia Ukrainy, dz. cyt. s. 159.
Władysław A. Serczyk, Koliszczyzna, Kraków 1968, s. 88.
