ВАРШАВСЬКА ЛИЦАРСЬКА ШКОЛА СТАНІСЛАВА АВГУСТА ПОНЯТОВСЬКОГО (1765–1794)
Ключові слова:
армія, оборона, безпека, система освіти, військова освіта, патріотизм, військова школа, лицарська школаАнотація
Проаналізовано роль Варшавської лицарської школи Станіслава Августа Понятовського. Подано історичний огляд діяльності Школи, а також визначено вплив Школи на розвиток польської військової освіти та професійну підготовку військових фахівців упродовж усіх років діяльності Школи. Наголошується важливість освітніх стандартів, запроваджених навчальним процесом у Школі. Автор доходить висновку, що діяльність Школи зробила значний вклад у зміцнення обороноздатності Польщі та збереження як громадянських, так і військових цінностей держави.
Посилання
Fabre J., Stanislas August Poniatowski et l”Europe des Lumières. Paris 1953; Jobert A., Komisja Edukacji Narodowej w Polsce /1773-1794/. Jej dzieło wychowania obywatelskiego. Wrocław 1979.
Zob. Cwer A., Edukacja młodzieży w Szkole Rycerskiej Stanisława Augusta Poniatowskiego 1764-1794. Wydanie Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach. Siedlce 2010, s. 41, 43; zob. też: CGIA Lwów, F. 181, op. 2, j.och. 1416-1417 (Lustracja korpusów i szkół wojskowych przez gen. Kazimierza Rzewuskiego w 1791 r. [Inspection of the military corps and schools by General Kazimierz Rzewuski in 1791]).
Cwer A., Edukacja młodzieży, op. cit., s. 42.
Cwer A., Polskie szkoły kadeckie w latach 1918-1939. Monografia. Wydanie Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach. Siedlce 2012, s. 24.
CGIA Lwów, F- 181, op. 2, j.och. 1393.
AGAD, Zbiór Popielów: „papiery wojskowe Szkoły Rycerskiej.” - sygn. 404 (memoriał Bos-Rogera i Oelsnitza w sprawie przygotowania kadetów i ich późniejszej służby wojskowej [Bos-Roger and Oelsnitz's memorandum concerning the cadets' preparation and their later military service]), tamże: „Plan szkolenia wojskowego z 1769 roku podpułkownika Antoniego Leopolda Oelsnitza”- sygn. 224. Materiał jest bardzo zniszczony i niekompletny. Brakuje stron: 4, 7, 15 i 23 [The material is severely damaged and incomplete. There are pages no. 4, 7, 15 and 23]; zob. też: PBN Lwów, Archiwum Ossolińskich, sygn. 6739/II (Akta Wojskowe 1672-1806).
CGIA Lwów, F-181, op.2, j.och. 1416.
Tamże.
Opracowanie własne na podstawie dokumentów zachowanych w AGAD [Own elaboration based on the documents saved in AGAD], Zbiór Popielów” „papiery wojskowe”, op. cit., sygn. 328, k. 11-15; PBN Lwów, Archiwum Ossolińskich, sygn. 6739/II.
Cwer A., Wołanie o szkołę rycerską w Rzeczypospolitej, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 2007, nr 3, tenże, Wychowanie patriotyczno-obronne polskiej młodzieży w XVIII stuleciu, „Przegląd Historyczno-Oświatowy 2006, nr 1-2.
BCz., rkps 865, s. 97-99 (Dyskurs polityczny kadeta z konwiktorem collegium jezuitów), tamże, rkps 3584, s. 461-462 (Refleksje od pewnego z synów ojczyzny swej dobrze żyjącego Stanisławowi Augustowi Królowi Polskiemu podane).
AGAD, Zbiór Popielów: „papiery wojskowe, op. cit., sygn. 186. Decyzję Stanisława Augusta Poniatowskiego o zamknięciu Korpusu ogłosiła także „Gazeta Warszawska” 1794, nr 62 (wydanie z 6 grudnia 1794 r.). W dawniej siedzibie Szkoły Rycerskiej znalazła pomieszczenie najlepsza szkoła średnia w Królestwie Kongresowym Liceum Warszawskie (1804-1831) a następnie znajdował się tu otwarty w 1816 r. Uniwersytet Warszawski. [Stanisław August Poniatowski's decision on the closing of the Corpswas also announced in "Gazeta Wyborcza" 1794, no. 62 (December 6th, 1794). In the former registered office of the School of Chivalry, there was the best secondary school in Congress Poland, namely the Warsaw Lyceum (1804-1831) and then, in 1816, it became a seat of the University of Warsaw.]
