ТВОРЧІСТЬ ЯК УМОВА РОЗВИТКУ І ЯКОСТІ ЖИТТЯ ЛЮДИНИ
Ключові слова:
творчість, розвиток, якість життя, людське ставлення, творча особистість, взаємодія, цілі і прагненняАнотація
Розглянуто поняття «якість життя», що вивчається різними галузями науки. Показано, що педагогіка розглядає людське життя через призму постійних змін у ньому, які супроводжуються перетвореннями людини і створенням різних способів взаємодії і балансу між людиною та оточуючим середовищем. Встановлено, що їхнє спрямування залежить від світогляду людини і тієї ролі, яку особистість приймає на себе, а також цінностей, які вона визначає у своєму житті: саме тут постає питання якості життя. З педагогічної точки зору якість життя визначається задоволенням від життя, що досягається через реалізацію цінностей, які становлять основу людських прагнень і цілей. Встановлено, щоби впливати на якість свого життя, людина повинна виконати одну умову – бути творцем, а не лише відтворювачем. Здійснено спробу дати відповідь на питання про роль творчості у формуванні особистості та її якості життя. Доведено, що свідоме застосування власного потенціалу і творчості дає змогу людині самореалізуватись і сприяє її задоволенню від життя.
Посилання
Adamiec M., Popiołek K. Jakość życia – między wolnością a mistyfikacją / M. Adamiec, K. Popiołek // Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny. – 1993. – Z. 2. – РP. 92–117.
Bańka A. Jakość życia a jakość rozwoju. Społeczny kontekst płci, aktywności i rodziny. In. A. Bańka (ed.), Psychologia jakości życia / A. Bańka. – Wyd. Stowarzyszenie Psychologia i Architektura, Poznań, 2005. – РP. 11–78.
Bańka W. Wybrane zagadnienia z psychologii społecznej / W. Bańka. – Wyd. Naukowe Novum, Płock 1999. – PP. 145.
Bartosz B. Czy bycie twórcą oznacza wysoką jakość życia? O niekoniecznie prostych związkach między twórczością a jakością życia, In. B. Bartosz, J. Klebaniuk (red.), Wokół jakości życia. Studia psychologiczne / B. Bartosz. – Wyd. “Jakopol”, Wrocław 2006. – PP. 79–82.
Borkowska T. Pedagogia ograniczeń ludzkiej egzystencji / T. Borkowska. – Wyd. IBE, Warszawa 1998. – 275 p.
Csikszentmihalyi M. Przepływ. Jak poprawić jakość życia / M. Csikszentmihalyi. – Wyd. Studio EMKA, Warszawa, 1996. – 414 p.
Cudowska A. Kształtowanie twórczych orientacji życiowych w procesie edukacji / A. Cudowska. – Trans Humana, Białystok, 2004. – 300 p.
Czapiga A. Rozwój osobowości twórczej. Teoretyczne przewidywania na podstawie M. Porębskiej koncepcji indywidualnego rozwoju, In. L. Niebrzydowski (ed.), Stymulatory rozwoju aktywności i osobowości twórczej / A.Czapiga. – Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, 1995. – PP. 31–42.
Daszykowska J. Jakość życia w perspektywie pedagogicznej / J. Daszykowska. – Oficyna Wydawnicza “Impuls”, Kraków, 2007. – 182 p.
Davidson A., Davidson R. Tajemnica sukcesu. Jak wychować wspaniałe dziecko / A.Davidson, R. Davidson. – Wyd. Książka i Wiedza, Warszawa, 2000. – 287 p.
Fromm E. Niech się stanie człowiek. Z psychologii etyki / E. Fromm. – PWN, Warszawa-Wrocław, 1999. – 207 p.
Kozielecki J. Człowiek wielowymiarowy / J. Kozielecki. – Wyd. Akademickie “Żak”, Warszawa, 1996. – 290 p.
Kujawiński J. Twórczość metodyczna nauczyciela / J. Kujawiński. – Wyd. Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, Poznań, 2001. – 199 p.
Kuleta M. Człowiek jako kreator zmian w swoim życiu, In. D. Kubacka-Jasiecka (ed.), Człowiek wobec zmiany. Rozważania psychologiczne / M. Kuleta. – Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 2002. – PP. 21–37.
Kuźma J. Odrodzenie człowieka przez edukację, In. I. Wojnar (ed.), Ten świat i człowiek w tym świecie. Obszary sprzeczności edukacyjnych, Komitet Prognoz “Polska 2000 Plus” / J. Kuźma. – Wyd. ELIPSA, Warszawa, 2003. – PP. 88–95.
Kwieciński Z. Socjopatologia edukacji / Z. Kwieciński. – Wyd. Wszechnicy Mazurskiej, Olecko, 1995. – 284 p.
Kwieciński Z. Zapętlenie kwestii edukacyjnej w sytuacji gwałtownej zmiany jej kontekstu / Z. Kwieciński // Forum Oświatowe. – 1997. – №1-2. – PP. 267–275.
Mendecka G. Rodzina a rozwój aktywności twórczej / G. Mendecka // Prace Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie, Psychologia, vol. VII, R. Derbis (ed.). – Wyd. WSP, Częstochowa, 1998. – PP. 77–96.
Obuchowski K. Psychologia dążeń ludzkich / K. Obuchowski. – PWN, Warszawa, 1983. – 298 p.
Popek S. Kwestionariusz twórczego zachowania KAHN / S. Popek. – Wyd. UMCS, Lublin, 1990. – 91 p.
Przetacznik-Gierowska M., Makiełło-Jarża G. Psychologia rozwojowa i wychowawcza wieku dziecięcego / M. Przetacznik-Gierowska, G. Makiełło-Jarża. – WSiP, Warszawa, 1992. – 390 p.
Pufal-Struzik I. Aktywność twórcza człowieka i jej związek z samooceną jakości życia, In. A. Bańka, R. Derbis (eds.), Psychologiczne i pedagogiczne wymiary jakości życia / I. Pufal-Struzik. – Wyd. “Gemini”, Poznań-Częstochowa, 1994. – PP. 97–105.
Rewera M. Autorytety w świadomości młodzieży licealnej / M. Rewera. – WZNoS w Stalowej Woli, KUL Jana Pawła II, Stalowa Wola, 2008. – 340 p.
Rewera M. Rodzina w systemie wartości młodzieży polskiej (na podstawie wybranych wyników badań z lat 1995–2010, In. B. Więckiewicz, M. Klimek (eds.), Współczesna rodzina w dobie przemian społecznokulturowyc / M. Rewera. – Wydawnictwo KUL, Lublin, 2012. – PP. 89–115.
Schulz R. Twórczość społeczne aspekty zjawiska / R. Schulz. – PWN, Warszawa, 1990. – 361 p.
Seligman M. Co możesz zmienić, a czego nie możesz (ucząc się akceptować siebie). Poradnik skutecznego samodoskonalenia się / M. Seligman. – Media Rodzina, Poznań, 1994. – 439 p.
Straś-Romanowska M. Jakość życia w świetle założeń psychologii zorientowanej na osobę, In. M. Straś-Romanowska, K. Lachowicz-Tabaczek, A. Szmajke (eds.), Jakość życia w badaniach empirycznych i refleksji teoretycznej, “Kolokwia Psychologiczne” / M. Straś-Romanowska. – Instytut Psychologii PAN, Warszawa, 2005. – PP. 261–266.
Stróżewski W. W kręgu wartości / W. Stróżewski. – Wyd. Znak, Kraków, 1992. – 175 p.
Stróżewski W. O wielkości. Szkice z filozofii człowieka / W. Stróżewski. – Wyd. Znak, Kraków, 2002. – 318 p.
Sujak E. Żyć lepiej / E. Sujak. – Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa, 2002. – 241 p.
Szewczuk W. Psychologia w służbie życia / W. Szewczuk. – WSiP, Warszawa, 1982. – 319 p.
Tomaszewski T. Ślady i wzorce / T. Tomaszewski. – WSiP, Warszawa, 1984. – 211 p.
Wojnar I. Humanistyczne intencje edukacji / I. Wojnar. – Wyd. Akademickie “Żak”, Warszawa, 2000. – 315 p.
Zaborowski Z. Problemy psychologii życia / Z. Zaborowski. – Wyd. Akademickie «Żak», Warszawa, 2001. – 309 p.
Zimny Z. M. Jakość rozwoju osobowości człowieka a jakość jego życia, In. R. Derbis (ed.), Jakość rozwoju a jakość życia / Z. M. Zimny. – Wyd. WSP, Częstochowa, 2000. – PP. 33–38.
